Thực đơn
Cúm Dịch tễ họcTriệu chứng do siêu vi cúm (SVC) được Hippocrates mô tả rành mạch khoảng 2400 năm trước.[1][2] Từ đó, SVC gây nhiều trận dịch - nhưng khó kiểm chứng vì triệu chứng cúm đôi khi bị lẫn lộn với các chứng bệnh như bạch hầu, dịch hạch, dengue và thương hàn.
Trận dịch cúm đầu tiên ghi chép khá rõ trong lịch sử là dịch năm 1580, bắt đầu từ châu Á lan sang châu Phi và đến châu Âu. Tại Roma hơn 8000 người chết và nhiều thành phố của Tây Ban Nha gần như chết sạch.[3] Trong thế kỷ 17 - 18 nhiều trận dịch rải rác khắp nơi, đặc biệt là khoảng năm 1830-1833, dịch cúm lan tràn, làm bệnh nặng đến một phần tư số người bị lây.
Nhưng có lẽ ghê gớm nhất là trận cúm mang tên cúm Tây Ban Nha - do dòng H1N1. Trong hai năm 1918 - 1919, cúm làm chết khoảng 40-50 triệu người [4], theo ước lượng gần đây con số này có thể lên đến khoảng 50-100 triệu.[5]. Trận cúm tàn bạo này được giới nghiên cứu y học xem ngang hàng với trận dịch hạch làm chết gần hai phần ba dân châu Âu giữa thế kỷ 14. Sở dĩ có nhiều tử vong là vì dịch cúm lần này rất mạnh. Khoảng 50% những người ở gần người bị cúm bị lây bệnh, và khi bị lây có triệu chứng rất trầm trọng. Vì triệu chứng trầm trọng khác cúm thường nên lúc bây giờ người ta đoán bệnh sai lạc như bệnh sốt xuất huyết Dengue, kiết lỵ hay thương hàn. Một nhà quan sát viết: "Bệnh này tạo một triệu chứng kinh hoàng là chảy máu từ màng nhầy, từ mũi, dạ dày và ruột. Chảy máu cả từ tai và làm mụt bầm trên da...". Tuy phần lớn tử vong là do các loại vi trùng lợi dụng lúc bệnh nhân đang bị cúm lan vào tạo viêm phổi, một số viêm phổi do chính SVC gây nên, làm chảy máu và ứ nước trong phổi.[6] Trận cúm Tây Ban Nha quả thực là một bệnh dịch toàn cầu, lan tràn lên tận Bắc cực và cả những vùng đảo xa xôi ở Thái Bình Dương cũng bị lây. Khoảng 2 - 20% người mắc bệnh bị chết (cao hơn tỉ lệ tử vong 0.1% của loại cúm thông thường).[5][6] Một đặc điểm của dịch cúm này là đa số người chết thuộc tuổi khá trẻ, 99% tử vong tuổi nhỏ hơn 65, và 50% ở tuổi 20 - 40.[7] (so với cúm thông thường làm chết trẻ nhỏ và người già trên 65). người ta ước lượng đợt cúm 1918-1919 giết chết khoảng 2.5 - 5% dân số toàn thế giới. Trong vòng nửa năm đầu, 25 triệu người bị cúm mà chết (so với bệnh AIDS giết 25 triệu người trong 25 năm).[5]
Những trận dịch cúm sau đó không đến nổi quá tàn khốc gồm dịch cúm Á châu năm 1957 (loại A, H2N2) và dịch cúm HongKong (loại A, H3N2). Tuy thế, mỗi đợt cũng làm cả triệu người chết. Số tử vong ít đi có lẽ là nhờ thuốc kháng sinh làm giảm số viêm phổi do vi trùng.[6]
Tên gọi | Thời gian | Sồ tử vong | Loại cúm |
---|---|---|---|
Cúm Nga - Á châu | 1889-90 | khoảng 1 triệu | H2N2 (?) |
Cúm Tây Ban Nha | 1918-20 | khoảng 40 triệu | H1N1 |
Cúm Á châu | 1957-58 | khoảng từ 1 triệu đến 1.5 triệu | H2N2 |
Cúm Hong Kong | 1968-69 | khoảng 750 ngàn đến 1 triệu | H3N2 |
Thực đơn
Cúm Dịch tễ họcLiên quan
Cúm Cúm gia cầm Cúm lợn Cúm núm Cúm cúm Cụm tập đoàn quân B Cư M'gar Cụm tập đoàn quân Trung tâm Cụm tập đoàn quân C Cụm tập đoàn quân BắcTài liệu tham khảo
WikiPedia: Cúm http://www.icd9data.com/getICD9Code.ashx?icd9=487 http://docstore.ingenta.com/cgi-bin/ds_deliver/1/u... http://www.medscape.com/viewarticle/547783?src=mp http://classics.mit.edu/Hippocrates/epidemics.html http://darwin.nap.edu/books/0309095042/html/60.htm... http://www.cdc.gov/flu/protect/keyfacts.htm http://www.cdc.gov/ncidod/EID/vol12no06/05-1263.ht... //www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12163258 http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcg... http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcg...